Του Βασίλη Σ. Κανέλλη
Μεγάλη αγωνία επικρατεί στους τραπεζικούς και επιχειρηματικούς κύκλους της χώρας για την πορεία της οικονομίας και την επανεμφάνιση των εφιαλτικών σεναρίων του 2015. Η πρόσφατη αναταραχή που προκάλεσαν οι δηλώσεις του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Ξυδάκη, περί του διαλόγου που πρέπει να γίνει για το ευρώ και τη δραχμή, ενίσχυσαν το κλίμα ανησυχίας για το μέλλον της χώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ημερησίας», από τις γιορτές και μετά έχουν πραγματοποιηθεί πολλά «μυστικά δείπνα» και πολύωρες συζητήσεις μεταξύ κορυφαίων τραπεζικών στελεχών και επιχειρηματιών, οι οποίοι αγωνιούν για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Σημαντικά ονόματα της αγοράς βρίσκονται σε διαρκή επαφή και με πολιτικά πρόσωπα που βλέπουν να επανέρχονται οι εφιαλτικές συζητήσεις για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.
Στα «μυστικά δείπνα» αλλά και στις τηλεφωνικές συνομιλίες που γίνονται μεταξύ αυτών των στελεχών, εκφράζεται η έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι κινδυνεύει να χαθεί η τελευταία ευκαιρία της χώρας για έξοδο από την κρίση. Αυτό που επιχειρείται είναι η δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού μετώπου» που θα αποκρούσει τα φαινόμενα λαϊκισμού, τις φωνές του «λόμπι της δραχμής» που ενισχύονται και μιας ιδιότυπης «ασυλίας» που χαίρουν ετερόκλιτες πολιτικές δυνάμεις οι οποίες, ωστόσο, συμφωνούν σε ένα: Στην έξοδο της χώρας από την ευρωπαϊκή οικογένεια. Στόχος των συναντήσεων, λένε καλά πληροφορημένες πηγές, δεν είναι η δημιουργία κάποιου πολιτικού φορέα ή κόμματος, αλλά η αφύπνιση του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας ώστε να αντιμετωπιστούν οι ακραίες φωνές που επαναφέρουν τα σενάρια περί Grexit, αδιαφορώντας για τις θυσίες του ελληνικού λαού τα τελευταία χρόνια.
Οπως εκτιμούν, δεν είναι η κυβέρνηση που επιδιώκει ένα τέτοιο σενάριο (κάτι που έκλεισε ο Αλέξης Τσίπρας για ακόμη μια φορά στη Βουλή την Τετάρτη) αλλά ελλοχεύει ο κίνδυνος «ατυχήματος» που μπορεί να εξυπηρετεί τα σχέδια συγκεκριμένων ευρωπαϊκών κύκλων. Μάλιστα, το επόμενο διάστημα αναμένεται να υπάρξουν και δημόσιες παρεμβάσεις προκειμένου να αποκαλυφθούν οι ακραίοι που επιμένουν στην επιστροφή στη δραχμή παρ’ ότι έχουν διαφορετική ιδεολογική αφετηρία.
Η αρχή θα γίνει τη Δευτέρα με τις συναντήσεις του Γ. Στουρνάρα με τους εκπροσώπους όλων των τραπεζών και τα μηνύματα που θα στείλουν. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας στη Βουλή θα ακουστούν πολλά σε εκδήλωση του Π. Λιαργκόβα.
Οι παρεμβάσεις
«Ασφαλώς και δεν είναι ίδιοι οι Χρυσαυγίτες με την άκρα αριστερά ή με ομάδα στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που βλέπουν με καλό μάτι τη δραχμή. Ούτε είναι ίδιοι όσοι συμπαρατάσσονται με τους ακραίους γερμανικούς κύκλους που θέλουν το Grexit ή με νεόκοπους... Τραμπικούς που βάζουν στο τραπέζι την εθνική απομόνωση. Αλλά πρέπει να αντιμετωπιστούν με τον ίδιο τρόπο», λένε κορυφαία στελέχη της οικονομίας.
Τρία είναι τα θέματα που συζητιούνται κατά τη διάρκεια των επαφών κορυφής:
1 Γίνεται λόγος για την προστασία των καταθέσεων από κινδύνους που έχουν να κάνουν με τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Λένε, δηλαδή, ότι η παρατεταμένη περίοδος αβεβαιότητας στην οικονομία σε συνδυασμό με την απασφαλισμένη βόμβα των «κόκκινων» δανείων έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί τις τράπεζες. Εκτιμούν ότι αν δεν υπάρξουν άμεσες αποφάσεις, τόσο στο επίπεδο της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης όσο και ως προς την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τα ληξιπρόθεσμα δάνεια ώστε να γίνουν μαζικές ρυθμίσεις, τότε θα υπάρξει κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Καθόλου τυχαίες δεν είναι οι προειδοποιήσεις που έχουν γίνει εδώ και καιρό, τόσο από τον διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, όσο και από Ελληνες και ξένους αναλυτές για τον κίνδυνο επαναφοράς των σεναρίων για «κούρεμα» καταθέσεων.
Ο κ. Στουρνάρας έχει εκφράσει πολλές φορές την αγωνία του για τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται και στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές αλλά και στα «κόκκινα» δάνεια. «Καλύψαμε το 90% της προσαρμογής, θα είναι κρίμα να ανατρέψουμε και πάλι τις θετικές προοπτικές», είπε πρόσφατα, ενώ κατά καιρούς έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις αβεβαιότητες που έχουν δημιουργηθεί ξανά. Αλλά και οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης προειδοποιούν για τη σταθερότητα των τραπεζών και για πιθανό κίνδυνο νέας αναταραχής όπως το 2015. Τους φόβους αυτούς απασχολούν και οι συζητήσεις στα «μυστικά δείπνα» και τις συνεννοήσεις που γίνονται τελευταία. Τους φόβους για νέα ανακεφαλαιοποίηση άνω των 10 δισ. που όμως αυτή τη φορά θα προέλθει από bail in.
2 Το δεύτερο ζήτημα που απασχολεί τραπεζικά και επιχειρηματικά στελέχη είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας, πάση θυσία. Δεν πρέπει να συρθεί η διαπραγμάτευση για πολύ καιρό, πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση, να προλάβει η οικονομία το QE και να ομαλοποιηθούν οι συνθήκες στη χώρα. Οπως λένε στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις «το 2017 δεν είναι 2015. Η οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης, το ευρωπαϊκό περιβάλλον είναι διαφορετικό και μπορεί να αλλάξει δραματικά τους επόμενους μήνες. Γι’ αυτό και πρέπει το ταχύτερο να επιστρέψει η ομαλότητα, να φύγει το μαύρο πέπλο της αβεβαιότητας πάνω από τη χώρα».
Μάλιστα, τονίζουν ότι αν η αξιολόγηση δεν κλείσει και δεν υιοθετηθούν τα μέτρα για το χρέος τότε η Ελλάδα δεν θα πιάσει τους στόχους για ανάπτυξη άνω του 2%, οπότε θα υπάρξουν νέες πιέσεις για μέτρα. Και βεβαίως, θα καταρρεύσουν οι προσδοκίες για επενδύσεις, ελληνικές και ξένες, και για ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στη χώρα.
Η ευρωπαϊκή πορεία
3 Το τρίτο ζήτημα, και πιο σημαντικό, που απασχολεί είναι η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Οπως λένε τα κορυφαία στελέχη της αγοράς, δεν πρέπει στην παρούσα χρονική στιγμή, με την οικονομία στον αέρα και τις τράπεζες τραυματισμένες, να ανοίγει ένα θέμα που επιδιώκουν να ανοίξει ακραίοι κύκλοι της Ευρώπης αλλά και «δραχμολάγνοι» εντός της χώρας. «Δεν πρέπει να κάνουμε το χατίρι σε κανέναν να βάλουμε στο τραπέζι το δίλημμα ευρώ ή δραχμή. Είναι εγκληματικό και ζημιώνει πολύ περισσότερο την οικονομία. Οποιοι το κάνουν αυτό, είναι είτε αφελείς είτε έχουν τεράστια συμφέροντα για να υπηρετήσουν», τονίζουν με νόημα.
Τα «μυστικά δείπνα και οι πολύ συχνές τηλεφωνικές συνομιλίες είναι ιδιαίτερα αγωνιώδη. Εκφράζονται οι φόβοι για τους κινδύνους που κρύβει η «στασιμοχρεοκοπία», η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα και γίνονται εκκλήσεις για να προχωρήσει η χώρα στο επόμενο στάδιο. Με πραγματικές μεταρρυθμίσεις, ώθηση στην υγιή επιχειρηματικότητα και κυρίως «ξεμπλοκάρισμα» του τραπεζικού τομέα από τον βραχνά των «κόκκινων» δανείων. Κι εκεί μπαίνει ο κίνδυνος ενός «ατυχήματος» που θα είναι πέρα από τις προθέσεις των πολιτικών κομμάτων.
Η συζήτηση για Grexit και επιστροφή στη δραχμή αναζωπυρώθηκε στη χειρότερη χρονική στιγμή
Το «unfair» Ξυδάκη ξύπνησε τους εφιάλτες
Το «unfair» Ξυδάκη ξύπνησε τους εφιάλτες
Στην κυβέρνηση, αν και επισήμως δεν πήραν θέση επί πολλές ώρες, κάνουν λόγο για «αστοχία» του πρώην υπουργού και κοινοβουλευτικού εκπροσώπου Νίκου Ξυδάκη. Ο ίδιος επιμένει ότι είναι λάθος η δαιμονοποίηση οποιασδήποτε συζήτησης για το μέλλον της χώρας, ώστε να είναι έτοιμη για κάθε αρνητική εξέλιξη.
Το σίγουρο είναι ότι η συζήτηση για Grexit και επιστροφή στη δραχμή αναζωπυρώθηκε στη χειρότερη χρονική στιγμή. Αν και πολλοί συνδέουν το σάλο που προκλήθηκε με τη διαπραγμάτευση και τις απαιτήσεις των δανειστών, εντούτοις υπάρχουν πολλές αναλύσεις γύρω από τον χρόνο που επέλεξε ο κ. Ξυδάκης για να ανακινήσει ένα τέτοιο θέμα. Η αντιπολίτευση τον κατηγόρησε ως «λαγό» των ακραίων κύκλων του ΣΥΡΙΖΑ που δεν έπαψαν να «φλερτάρουν» με το εθνικό νόμισμα. Αλλοι, πάλι, είπαν ότι ο κ. Ξυδάκης επιχειρεί, με εντολή Μαξίμου, να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη ή να την εκφοβίσει θέτοντας διλήμματα από το παρελθόν, προκειμένου να «περάσουν ευκολότερα τα σκληρά μέτρα που απαιτούν οι δανειστές».
Ο,τι κι αν συμβαίνει, το «unfair Ξυδάκη» δίχασε την κυβέρνηση και έδωσε στην αξιωματική αντιπολίτευση βήμα για να επιτεθεί με σφοδρότητα στο «λόμπι της δραχμής» που ξαναβγαίνει στο προσκήνιο κάθε φορά που υπάρχει εμπλοκή με την τρόικα. Υπάρχουν και κάποιες φωνές στην αντιπολίτευση που συνδέουν τους «δραχμιστές» στον χώρο της Αριστεράς, με τους οπαδούς του Ντ. Τραμπ και του απομονωτισμού και των ακροδεξιών της Χρυσής Αυγής που κραυγάζουν για έξοδο της χώρας από το ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, η επαναφορά μιας συζήτησης για τη δραχμή από το μακρινό παρελθόν καθώς και η επιστροφή των εφιαλτικών σεναρίων για την Ελλάδα, «πλήγωσαν» την οικονομία, όπως φάνηκε από την έκρηξη στα spreads, την πτώση στο Χρηματιστήριο αλλά και την «παγωμάρα» που καταγράφεται στον επιχειρηματικό κόσμο.
Ομως, υπάρχουν καταγγελίες ότι η παρέμβαση Ξυδάκη δεν ήταν τυχαία. Είναι συνέχεια μια συζήτησης που βρίσκεται ενεργή στις τάξεις του κυβερνώντος κόμματος, παρά το γεγονός ότι η συμφωνία του 2015 έβαζε φραγμούς στα σενάρια περί ηθελημένου Grexit. Ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει εμφανιστεί ως εγγυητής της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας. «Προδοσία η έξοδος από το ευρώ», είπε πρόσφατα ο κ. Τσίπρας, κλείνοντας από την πλευρά του σενάρια καταστροφής. Ωστόσο, υπάρχουν στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της κυβέρνησης, «θύλακοι» που συζητούν κι αυτοί σε δείπνα και συναντήσεις την πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα.
Μάλιστα, τον τελευταίο καιρό, με αφορμή την ατελέσφορη -προς το παρόν- διαπραγμάτευση και τις παράλογες απαιτήσεις των δανειστών, ενισχύονται οι «δραχμιστές» που μιλούν για συντεταγμένη έξοδο της χώρας από το κοινό νόμισμα και για προετοιμασία της οικονομίας για το αρχικό σοκ που θα «φέρει μεγάλη ανάπτυξη και πρόοδο για τη χώρα», όπως λένε χαρακτηριστικά.
