Ανοικτό είναι το ενδεχόμενο η είσπραξη της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ να γίνει στα τέλη Μαρτίου, δηλαδή η εξόφληση του φόρου να γίνει σε επτά και όχι σε τέσσερις δόσεις, με την πρώτη στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες το υπουργείο Οικονομικών έλαβε το «πράσινο φως» από την Ελληνική Στατιστική Αρχή στην οποία είχε απευθυνθεί προκειμένου να λάβει διαβεβαιώσεις πως σε τεχνικό επίπεδο εάν η τελευταία δόση του ΕΝΦΙΑ πληρωθεί τον Μάρτιο του 2015 τα έσοδα θα μπορούν να εγγραφούν στη γενική κυβέρνηση για το 2014. Σε κάθε περίπτωση ο ΕΝΦΙΑ συνεχίζει να προκαλεί αναταράξεις και στο εσωτερικό της κυβέρνησης, υπό το βάρος των έντονων αντιδράσεων κυρίως στην περιφέρεια, όπου εντοπίστηκαν τα περισσότερα μεγάλα λάθη και οι αδικίες στα εκκαθαριστικά του νέου φόρου. Προκειμένου να εξομαλυνθεί η κατάσταση η κυβέρνηση δρομολογεί παρεμβάσεις, μετά τις 26 Αυγούστου, αφού ανοίξει το τρίτο θερινό τμήμα της Βουλής. Το επικρατέστερο σενάριο είναι ο επανυπολογισμός του φόρου για τις περιπτώσεις που εντοπίστηκαν μεγάλες αδικίες να γίνει στη βάση των αντικειμενικών αξιών που είχαν χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό του ΦΑΠ για το 2013, ενώ αναμένεται να αποσταλούν νέα εκκαθαριστικά έως τις 15 Σεπτεμβρίου για τις περιπτώσεις που εντοπίστηκαν προβλήματα.
Σε ό,τι αφορά στον αριθμό των δόσεων εξόφλησης του ΕΝΦΙΑ για το σύνολο των φορολογουμένων, οι τελικές αποφάσεις εναπόκεινται πλέον στην κυβέρνηση, αφού υπάρξει σχετική συνενόηση και με την τρόικα. Για το θέμα των δόσεων το υπουργείο Οικονομικών είχε ζητήσει από την Ελληνική Στατιστική Αρχή ενημέρωση για το εάν τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ, εφόσον οι δόσεις παραταθούν και στους πρώτους μήνες του 2015 μπορούν να εγγραφούν ως έσοδο της γενικής κυβέρνησης για το 2014. Σύμφωνα με πληροφορίες εάν η τελευταία δόση εξοφληθεί στα τέλη Μαρτίου τεχνικά υπάρχει η δυνατότητα τα ποσά που θα εισπραχθούν έως και τον Μάρτιο του 2015 να εγγραφούν ως κονδύλι στα έσοδα της γενικής κυβέρνησης του 2014. Για το θέμα φέρεται να ενημέρωσε η ΕΛΣΤΑΤ το υπουργείο Οικονομικών, αφού πρώτα υπήρξε διαβούλευση της Αρχής και με τη Eurostat.
Με τα σημερινά δεδομένα σε κάθε περίπτωση η υποχρέωση πληρωμής της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ πρέπει να γίνει στο τέλος Σεπτεμβρίου. Πρέπει να σημειωθεί πως ορισμένοι έχουν ήδη σπεύσει να πληρώσουν είτε την πρώτη δόση ή και εφάπαξ τον φόρο που τους αναλογεί με την εισροή περίπου 58 εκατ. ευρώ στα κρατικά ταμεία για πληρωμές ΕΝΦΙΑ.
Πρόταση
Χθες, ο υφυπουργός Ανάπτυξης Ν. Μηταράκης τάχθηκε υπέρ της είσπραξης του ΕΝΦΙΑ από δήμους και περιφέρειες της χώρας, εκτιμώντας πως με την πρόταση αυτή, θα αυξηθούν οι πόροι των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με στόχο και την ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών. Aπέφυγε πάντως να μπει σε λεπτομέρειες για το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην πράξη ένα τέτοιο σχέδιο. Κριτική για τον ΕΝΦΙΑ άσκησε και ο υπουργός Παιδείας Α. Λοβέρδος κάνοντας λόγο για τεχνικές λεπτομέρειες που σε ορισμένα σημεία ήταν πολύ προβληματικές.
Χθες, ο υφυπουργός Ανάπτυξης Ν. Μηταράκης τάχθηκε υπέρ της είσπραξης του ΕΝΦΙΑ από δήμους και περιφέρειες της χώρας, εκτιμώντας πως με την πρόταση αυτή, θα αυξηθούν οι πόροι των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με στόχο και την ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών. Aπέφυγε πάντως να μπει σε λεπτομέρειες για το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην πράξη ένα τέτοιο σχέδιο. Κριτική για τον ΕΝΦΙΑ άσκησε και ο υπουργός Παιδείας Α. Λοβέρδος κάνοντας λόγο για τεχνικές λεπτομέρειες που σε ορισμένα σημεία ήταν πολύ προβληματικές.
Ξέρω ότι υπάρχει καθολική συμφωνία ότι πρέπει να εξομαλυνθούν οι τεχνικές λεπτομέρειες της εφαρμογής, που έκαναν απαράδεκτο και έξω από τα όρια του νόμου τον ΕΝΦΙΑ, εκτίμησε. Πρόσθεσε δε πως θα ενέτασσε τον ΕΝΦΙΑ στη συνολική επανεξέταση της φορολογικής πολιτικής που κάνει ο κ. Χαρδούβελης, με στόχο παρεμβάσεις για τον προϋπολογισμό του 2015.
Αναλυτικός οδηγός
1. Πώς θα εντοπίσετε λάθη στο εκκαθαριστικό;
Μετά τις 15 Σεπτεμβρίου θα ανοίξει η ηλεκτρονική πύλη της ΓΓΔΕ για να υποβάλουν, εάν χρειάζεται, οι φορολογούμενοι νέο διορθωτικό Ε9. Το χρονικό περιθώριο που έχουν είναι μέχρι το τέλος Νοεμβρίου αλλά καλό θα είναι να «τρέξουν» την υποβολή του εντύπου για να αποφύγουν την καταβολή δόσεων με αυξημένο ποσό φόρου δεδομένου ότι η πρώτη δόση θα πληρωθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου.
Κατ' αρχάς εμπειρικά με βάση το ύψος της φορολογητέας αξίας των ακινήτων σας που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ. Αν «βγάζει μάτι» ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική τιμή της περιοχής που ανήκει το ακίνητο. Δεν μπορεί για παράδειγμα αγροτεμάχιο εκτός σχεδίου σε ορεινή περιοχή της χώρας να αποτιμάται από την εφορία σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ ή δεν μπορεί για σπίτι ή αγροικία μέσα σε οικόπεδο σε απομακρυσμένη περιοχή να χρεώνεται με φόρο χιλιάδων ευρώ. Ασφαλής εκτίμηση μπορεί να γίνει σε συνεργασία με τους λογιστές οι οποίοι γνωρίζουν τις πραγματικές αξίες στην περιοχή και μπορούν να τις αντιπαραβάλουν με τις τιμές της εφορίας για τη συγκεκριμένη κατηγορία ακινήτου.
2. Τι πρέπει να κάνουν όσοι διαπιστώσουν υπέρογκες χρεώσεις φόρου;
Δεν έχουν άλλη λύση από το να περιμένουν τις διορθώσεις που θα κάνει το υπουργείο Οικονομικών με βάση το νέο τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ.
Δεν έχουν άλλη λύση από το να περιμένουν τις διορθώσεις που θα κάνει το υπουργείο Οικονομικών με βάση το νέο τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ.
3. Γιατί «φούσκωσαν» οι λογαριασμοί;
Δύο διατάξεις του νόμου αλλά και αυθαίρετοι υπολογισμοί των αρμοδίων υπηρεσιών σε περιοχές όπου δεν είναι χαρτογραφημένες ούτε στο περιουσιολόγιο ούτε πολύ περισσότερο στο κτηματολόγιο ευθύνονται για τα εξωφρενικά ποσά του ΕΝΦΙΑ.Σε δεκάδες νομούς της χώρας υπάρχουν περιοχές που δεν έχουν ενταχθεί στο σύστημα Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων. Ο νόμος προβλέπει ότι σε αυτές τις περιοχές ο φόρος υπολογίζεται με βάση τις τιμές όμορων περιοχών που είναι πολύ υψηλότερες από τις πραγματικές ή ακόμα και από τις τιμές με τις οποίες προσδιορίσθηκε ο ΦΑΠ για τα έτη 2011-2013.
Δύο διατάξεις του νόμου αλλά και αυθαίρετοι υπολογισμοί των αρμοδίων υπηρεσιών σε περιοχές όπου δεν είναι χαρτογραφημένες ούτε στο περιουσιολόγιο ούτε πολύ περισσότερο στο κτηματολόγιο ευθύνονται για τα εξωφρενικά ποσά του ΕΝΦΙΑ.Σε δεκάδες νομούς της χώρας υπάρχουν περιοχές που δεν έχουν ενταχθεί στο σύστημα Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων. Ο νόμος προβλέπει ότι σε αυτές τις περιοχές ο φόρος υπολογίζεται με βάση τις τιμές όμορων περιοχών που είναι πολύ υψηλότερες από τις πραγματικές ή ακόμα και από τις τιμές με τις οποίες προσδιορίσθηκε ο ΦΑΠ για τα έτη 2011-2013.
Ενα ακόμη λάθος στον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ έχει να κάνει με τους συντελεστές αξιοποίησης των οικοπέδων που αποτελούν βασικό στοιχείο του μαθηματικού τύπου με τον οποίο υπολογίζεται το τελικό ποσό του φόρου. Σύμφωνα με το νόμο τα οικόπεδα για τα οποία δεν έχει προσδιοριστεί Συντελεστής Αξιοποίησης Οικοπέδου (ΣΑΟ) «δανείζονται» τον χαμηλότερο ΣΑΟ του οικισμού ή του νομού ή της περιφέρειας. Ετσι σε άλλη περιοχή βρίσκονταν τα οικόπεδα, με άλλης περιοχής τις τιμές υπολόγισε τη φορολογητέα αξία τους η εφορία. Πέραν αυτού υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν εφαρμόστηκε η συγκεκριμένη πρόβλεψη για το χαμηλότερο συντελεστή και ελήφθη υπόψη μεγαλύτερος. Μια ακόμη αιτία του κακού βρίσκεται στις συνενώσεις Δήμων με βάση τον Καλλικράτη με αποτέλεσμα να εξομοιωθούν οι αντικειμενικές τιμές Δήμων ή αστικών κέντρων της επαρχίας με εκείνες χωριών, οικισμών ακόμα και άγονων εκτάσεων που διοικητικά συγχωνεύθηκαν στον ίδιο Δήμο.
Το σύμπλεγμα των παραπάνω παραγόντων είχε σαν αποτέλεσμα οι αντικειμενικές αξίες οικοπέδων και αγροτεμαχίων να εκτοξευθούν στα ύψη και σε ορισμένες περιπτώσεις να αυξηθούν μέχρι και 1.700%.
Αδικες όμως χρεώσεις έγιναν και λόγω λαθών στον υπολογισμό του φόρου για ειδικές κατηγορίες ακινήτων και δικαιώματα ιδιοκτησίας. Για παράδειγμα ο νόμος προβλέπει έκπτωση 60% στον τελικό φόρο για τα ημιτελή ακίνητα αλλά το υπουργείο Οικονομικών δεν υπολόγισε την έκπτωση και έτσι σε χιλιάδες ιδιοκτήτες χρέωσε ολόκληρο τον ΕΝΦΙΑ θεωρώντας το κτίσμα αποπερατωμένο, Επίσης σε αρκετές περιπτώσεις συνιδιοκτησίας ακινήτων δεν επιμερίσθηκε σωστά ο φόρος σε καθέναν από τους συνιδιοκτήτες και έτσι κλήθηκαν να πληρώσουν το 150% του φόρου.
4. Για ποια ακίνητα θα διορθωθεί ο φόρος;
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του υπουργού Οικονομικών Γ. Χαρδούβελη πρόσφατα στη Βουλή, ο φόρος θα επαναπροσδιορισθεί για ακίνητα που βρίσκονται σε 396 περιοχές της χώρας και σε περίπου 4.000 οικισμούς και τα οποία βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του υπουργού Οικονομικών Γ. Χαρδούβελη πρόσφατα στη Βουλή, ο φόρος θα επαναπροσδιορισθεί για ακίνητα που βρίσκονται σε 396 περιοχές της χώρας και σε περίπου 4.000 οικισμούς και τα οποία βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος.
5. Με ποιες τιμές θα υπολογισθεί ο νέος ΕΝΦΙΑ;
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών θα χρησιμοποιηθούν οι τιμές που ελήφθησαν υπόψη για να υπολογιστεί ο ΦΑΠ του 2013 με απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών, η οποία όριζε συγκεκριμένες τιμές ζώνης για πάνω από 30 νομούς της χώρας συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής. Ωστόσο για τον ακριβή προσδιορισμό του φόρου απαιτούνται και άλλα δεδομένα πέραν της τιμής ζώνης όπως οι συντελεστές πρόσοψης και αξιοποίησης οικοπέδων που δεν ορίζονται στη συγκεκριμένη απόφαση. Συνεπώς το ερώτημα είναι αν θα ισχύσουν οι "δανεικοί" από άλλες περιοχές όπως έγινε στο αρχικό εκκαθαριστικό ή θα ορισθούν άλλοι για τις συγκεκριμένες περιοχές.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών θα χρησιμοποιηθούν οι τιμές που ελήφθησαν υπόψη για να υπολογιστεί ο ΦΑΠ του 2013 με απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών, η οποία όριζε συγκεκριμένες τιμές ζώνης για πάνω από 30 νομούς της χώρας συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής. Ωστόσο για τον ακριβή προσδιορισμό του φόρου απαιτούνται και άλλα δεδομένα πέραν της τιμής ζώνης όπως οι συντελεστές πρόσοψης και αξιοποίησης οικοπέδων που δεν ορίζονται στη συγκεκριμένη απόφαση. Συνεπώς το ερώτημα είναι αν θα ισχύσουν οι "δανεικοί" από άλλες περιοχές όπως έγινε στο αρχικό εκκαθαριστικό ή θα ορισθούν άλλοι για τις συγκεκριμένες περιοχές.
6. Θα έχουν όφελος οι ιδιοκτήτες από τη νέα εκκαθάριση;
Ασφαλώς αφού οι αντικειμενικές τιμές του ΦΑΠ του 2013 είναι αισθητά χαμηλότερες από εκείνες που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ και αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση του φόρου κυρίως για σπίτια που βρίσκονται σε οικόπεδα ή αγροτεμάχια εκτός αντικειμενικού συστήματος.
Ασφαλώς αφού οι αντικειμενικές τιμές του ΦΑΠ του 2013 είναι αισθητά χαμηλότερες από εκείνες που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ και αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση του φόρου κυρίως για σπίτια που βρίσκονται σε οικόπεδα ή αγροτεμάχια εκτός αντικειμενικού συστήματος.
Το υπουργείο Οικονομικών διαβεβαιώνει ότι δεν θα εφαρμοσθούν οι αντίστοιχες τιμές του ΦΑΠ για την Αττική που είναι πολύ υψηλότερες από εκείνες του ΕΝΦΙΑ και βγάζουν μεγάλες επιβαρύνσεις.
Κρας τεστ για τον εντοπισμό των λαθών
Σωρεία λαθών και παραλείψεων στα στοιχεία των ακινήτων και στις αντικειμενικές τιμές δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα και δυσχεραίνουν τις διαδικασίες επαναπροσδιορισμού και διόρθωσης του ΕΝΦΙΑ.
7. Τι και ποιος φταίει για τα λάθη που φούσκωσαν το ποσό του φόρου;
Υπάρχουν δύο κατηγορίες λαθών. Η μία προέρχεται από τις θολές, άστοχες και ανεπαρκείς διατάξεις του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου αλλά και από την προχειρότητα των σχεδιασμών του υπουργείου Οικονομικών που είχε σαν αποτέλεσμα να υπολογισθεί λάθος αξία για λάθος ακίνητα. Η άλλη έχει να κάνει με τα κενά και τις παραλείψεις στις δηλώσεις Ε9 από τους ίδιους τους φορολογούμενους.
Υπάρχουν δύο κατηγορίες λαθών. Η μία προέρχεται από τις θολές, άστοχες και ανεπαρκείς διατάξεις του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου αλλά και από την προχειρότητα των σχεδιασμών του υπουργείου Οικονομικών που είχε σαν αποτέλεσμα να υπολογισθεί λάθος αξία για λάθος ακίνητα. Η άλλη έχει να κάνει με τα κενά και τις παραλείψεις στις δηλώσεις Ε9 από τους ίδιους τους φορολογούμενους.
8. Με ποιο τρόπο οι φορολογούμενοι μπορούν να καταλάβουν αν τα λάθη είναι δικά τους ή των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών;
Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το μόνο που μπορούν να κάνουν οι φορολογούμενοι σε συνεργασία με τους λογιστές είναι να ελέγξουν έναν έναν τους κωδικούς του εκκαθαριστικού σημειώματος για να διαπιστώσουν κατ' αρχάς για πόσα, ποια ακίνητα και με τι αντικειμενικές τιμές και άλλους συντελεστές η εφορία υπολόγισε την αξία τους και έβγαλε τον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.
Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το μόνο που μπορούν να κάνουν οι φορολογούμενοι σε συνεργασία με τους λογιστές είναι να ελέγξουν έναν έναν τους κωδικούς του εκκαθαριστικού σημειώματος για να διαπιστώσουν κατ' αρχάς για πόσα, ποια ακίνητα και με τι αντικειμενικές τιμές και άλλους συντελεστές η εφορία υπολόγισε την αξία τους και έβγαλε τον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.
Στη συνέχεια, αφού αποκρυπτογραφήσουν τα στοιχεία του εκκαθαριστικού, θα πρέπει αφενός να τα αντιπαραβάλουν εμπειρικά με την πραγματική περιουσιακή τους κατάσταση και αφετέρου να ανατρέξουν στη δήλωση Ε9 για να ελέγξουν τι έχουν αναγράψει οι ίδιοι όσον αφορά στην κατηγορία, την έκταση, τη θέση του ακινήτου, τα δικαιώματα που κατέχουν και άλλα στοιχεία.
9. Πότε θα αναρτηθούν στο TAXIS τα νέα διορθωμένα εκκαθαριστικά;
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Οικονομικών μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου αφού προηγουμένως κατατεθούν στη Βουλή από τις 26 Αυγούστου και μετά οι απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις για την επανακκαθάριση του ΕΝΦΙΑ.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Οικονομικών μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου αφού προηγουμένως κατατεθούν στη Βουλή από τις 26 Αυγούστου και μετά οι απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις για την επανακκαθάριση του ΕΝΦΙΑ.
10. Ισχύει το εκκαθαριστικό που έχει ήδη εκδοθεί;
Για όσους έχουν ακίνητο στις περιοχές που έχουν εντοπισθεί τα λάθη δεν ισχύει αλλά καλό θα είναι να το κρατήσουν για να συγκρίνουν τις χρεώσεις που είχαν με τα ποσά του φόρου στο νέο διορθωμένο εκκαθαριστικό. Για όλους τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες, τα εκκαθαριστικά ισχύουν κανονικά.
Για όσους έχουν ακίνητο στις περιοχές που έχουν εντοπισθεί τα λάθη δεν ισχύει αλλά καλό θα είναι να το κρατήσουν για να συγκρίνουν τις χρεώσεις που είχαν με τα ποσά του φόρου στο νέο διορθωμένο εκκαθαριστικό. Για όλους τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες, τα εκκαθαριστικά ισχύουν κανονικά.
11. Πότε θα καταβληθεί η πρώτη δόση;
Η πληρωμή της πρώτης δόσης από το τέλος Αυγούστου μετατίθεται στο τέλος Σεπτεμβρίου για όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Αλλά θολό παραμένει το τοπίο αν η δόση θα είναι διπλή, δηλαδή αν θα πληρωθεί και η δόση του Αυγούστου και αν θα υπάρξουν ακόμα τρεις δόσεις μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου ή αν θα παραμείνουν 5 με την τελευταία να πληρώνεται μέχρι το τέλος Ιανουαρίου ή θα γίνουν έξι.
Η πληρωμή της πρώτης δόσης από το τέλος Αυγούστου μετατίθεται στο τέλος Σεπτεμβρίου για όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Αλλά θολό παραμένει το τοπίο αν η δόση θα είναι διπλή, δηλαδή αν θα πληρωθεί και η δόση του Αυγούστου και αν θα υπάρξουν ακόμα τρεις δόσεις μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου ή αν θα παραμείνουν 5 με την τελευταία να πληρώνεται μέχρι το τέλος Ιανουαρίου ή θα γίνουν έξι.
12. Ποιοι θα ξανακερδίσουν τη χαμένη έκπτωση;
Η έκδοση της απόφασης για τους δικαιούχους και τις προϋποθέσεις εκπτώσεων και απαλλαγών είναι θέμα ημερών. Ωστόσο, τα «ψιλά γράμματα» στα κριτήρια ενδέχεται «να βγάλουν εκτός» ρύθμισης πολλούς.
13. Ποιες κατηγορίες φορολογουμένων έχασαν τις εκπτώσεις και τις απαλλαγές του ΕΝΦΙΑ;
Δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που, αν και με βάση τον νόμο δικαιούνται μείωση του φόρου κατά 50% ή και πλήρη απαλλαγή με βάση οικογενειακά, εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, κλήθηκαν να πληρώσουν το ίδιο ποσό φόρου με τους υπόλοιπους. Πρόκειται για νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, ανέργους, πολύτεκνους, ανάπηρους και σεισμόπληκτους.
Δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που, αν και με βάση τον νόμο δικαιούνται μείωση του φόρου κατά 50% ή και πλήρη απαλλαγή με βάση οικογενειακά, εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, κλήθηκαν να πληρώσουν το ίδιο ποσό φόρου με τους υπόλοιπους. Πρόκειται για νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, ανέργους, πολύτεκνους, ανάπηρους και σεισμόπληκτους.
14. Πώς και πότε θα διορθωθούν οι αδικίες;
Με μεγάλη καθυστέρηση εντός των επόμενων ημερών και με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων θα ορίζονται οι προϋποθέσεις... που στα ψιλά γράμματα κρύβουν παγίδες και ταλαιπωρία Αναλυτικότερα:
Με μεγάλη καθυστέρηση εντός των επόμενων ημερών και με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων θα ορίζονται οι προϋποθέσεις... που στα ψιλά γράμματα κρύβουν παγίδες και ταλαιπωρία Αναλυτικότερα:
• Θα χορηγείται μείωση κατά 50% στον φορολογούμενο, τον ή τη σύζυγο και τα εξαρτώμενα τέκνα του επί του ποσού του φόρου που βεβαιώθηκε αν διαπιστώνεται αδυναμία πληρωμής της συνολικής οφειλής εφόσον σωρευτικά:
- Το φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τα 9.000, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε μέλος.
- Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας, δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ και δεν έχουν ή δεν ευθύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχουν ρυθμιστεί προς το Δημόσιο και τα ταμεία.
• Θα υπάρχει πλήρης απαλλαγή για οικογένειες με τρία παιδιά και πάνω και για όσους έχουν ποσοστό αναπηρίας άνω του 80% εφόσον σωρευτικά:
- Το φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για σύζυγο και κάθε μέλος.
- Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων της οικογένειας, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας, δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ και δεν έχουν ή δεν ευθύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχουν ρυθμιστεί.
Επίσης θα απαλλαγούν και όσοι έχουν σεισμόπληκτο ακίνητο και αρμόδια στελέχη λένε ότι οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι θα πρέπει να αγνοήσουν το εκκαθαριστικό που έχει αναρτηθεί στο TAXIS. Εάν κατέχουν και άλλο ακίνητο, θα πρέπει να πληρώσουν τη δόση του Αυγούστου και μετά θα γίνει συμψηφισμός.
Τα 3 σενάρια για όσους πρέπει να υποβάλλουν διορθωτικό Ε9
Θολό παραμένει το τοπίο για το ποιοι πρέπει να υποβάλουν διορθωτική δήλωση Ε9, τα κριτήρια ελέγχου της ορθότητας των αλλαγών στα στοιχεία των ακινήτων και τον χρόνο βεβαίωσης του νέου φόρου.
15. Τι πρέπει να κάνουν όσοι διαπιστώσουν ότι στα στοιχεία των ακινήτων που αναγράφονται στο εκκαθαριστικό και σε εκείνα που δήλωσαν στο Ε9 υπάρχουν διαφορές ή ότι για ειδικές κατηγορίες ακινήτων όπως τα ημιτελή κτίσματα δεν έχουν υπολογισθεί οι προβλεπόμενες εκπτώσεις φόρου;
Θα πρέπει να περιμένουν να ανοίξει η ηλεκτρονική πύλη της ΓΓΔΕ μετά τις 15 Σεπτεμβρίου για να υποβάλουν νέο διορθωτικό Ε9, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου.
Θα πρέπει να περιμένουν να ανοίξει η ηλεκτρονική πύλη της ΓΓΔΕ μετά τις 15 Σεπτεμβρίου για να υποβάλουν νέο διορθωτικό Ε9, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου.
16. Ποιες είναι οι ποινές στις περιπτώσεις υποβολής νέου Ε9;
Σύμφωνα με τον νόμο για τις διορθωτικές δηλώσεις Ε9 δεν επιβάλλεται το αυτοτελές πρόστιμο των 120 ευρώ εφόσον προκύπτει ποσό φόρου για καταβολή ή το ποσό είναι μηδενικό. Ομως στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι πιστωτικό δηλαδή προκύπτει επιστροφή φόρου το ποσό αυτό συμψηφίζεται με το πρόστιμο και τυχόν διαφορά μέχρι του ποσού των 100 ευρώ διαγράφεται. Για παράδειγμα:
Σύμφωνα με τον νόμο για τις διορθωτικές δηλώσεις Ε9 δεν επιβάλλεται το αυτοτελές πρόστιμο των 120 ευρώ εφόσον προκύπτει ποσό φόρου για καταβολή ή το ποσό είναι μηδενικό. Ομως στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι πιστωτικό δηλαδή προκύπτει επιστροφή φόρου το ποσό αυτό συμψηφίζεται με το πρόστιμο και τυχόν διαφορά μέχρι του ποσού των 100 ευρώ διαγράφεται. Για παράδειγμα:
• Φορολογούμενος υπέβαλε δήλωση στοιχείων ακινήτων τον Οκτώβριο του 2014 για να τροποποιήσει τη δήλωση του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας έτους 2013. Το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι πιστωτικό και το ποσό προς επιστροφή είναι 15 ευρώ. Λόγω του εκπροθέσμου της υποβολής της δήλωσης ο προϊστάμενος της ΔΟΥ επιβάλλει αυτοτελές πρόστιμο ύψους 120 ευρώ, το οποίο συμβιβάζει στο 1/3 δηλαδή 40 ευρώ. Με το πρόστιμο αυτό συμψηφίζεται το ποσό των 15 ευρώ επιστροφής, αλλά το υπόλοιπο ποσό των 35 ευρώ δεν επιστρέφεται στον φορολογούμενο
• Φορολογούμενος αποκτά για πρώτη φορά περιουσιακά στοιχεία εντός του έτους 2012. Δεν υποβάλλει όμως δήλωση στοιχείων ακινήτων, ως όφειλε, εντός του έτους 2013, αλλά υποβάλλει τη δήλωση αυτή τον Σεπτέμβριο του 2014. Το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης της δήλωσης αυτής είναι μηδενικό. Στην περίπτωση αυτή δεν θα επιβληθεί το αυτοτελές πρόστιμο.
Αν όμως από την επεξεργασία του νέου Ε9 προκύπτει φόρος για καταβολή, τότε επιβάλλονται οι προσαυξήσεις για κάθε μήνα καθυστέρησης αναδρομικά από την ημερομηνία που έληξε η προθεσμία υποβολής της δήλωσης. Αναμένονται διευκρινίσεις από το υπουργείο Οικονομικών για το πότε αρχίζει να μετράει ο χρόνος για την εκπρόθεσμη δήλωση καθώς και για το ύψος των προσαυξήσεων.
17. Πώς και πότε θα επιστραφεί τυχόν διαφορά στο ποσό του φόρου που θα προκύψει από τη νέα εκκαθάριση του Ε9 σε σχέση με το αρχικό εκκαθαριστικό;
Ο τρόπος και ο χρόνος επιστροφής παραμένει άγνωστος αφού το υπουργείο δεν έχει ακόμα δώσει τις απαραίτητες διευκρινίσεις για το θέμα. Τα σενάρια είναι πολλά: το ποσό της επιστροφής να συμψηφισθεί με τα ποσά των δόσεων του ΕΝΦΙΑ του 2014 ή να συμψηφισθούν με το φόρο του 2015 ή να συμψηφισθούν με άλλες οφειλές του φορολογούμενου.
Ο τρόπος και ο χρόνος επιστροφής παραμένει άγνωστος αφού το υπουργείο δεν έχει ακόμα δώσει τις απαραίτητες διευκρινίσεις για το θέμα. Τα σενάρια είναι πολλά: το ποσό της επιστροφής να συμψηφισθεί με τα ποσά των δόσεων του ΕΝΦΙΑ του 2014 ή να συμψηφισθούν με το φόρο του 2015 ή να συμψηφισθούν με άλλες οφειλές του φορολογούμενου.
Οι παράπλευρες απώλειες στις συναλλαγές με την Εφορία
Δυσάρεστες εκπλήξεις και αναπάντεχη ταλαιπωρία επεφύλαξε ο ΕΝΦΙΑ για χιλιάδες δικαιούχους επιστροφών φόρου εισοδήματος, καθώς και για ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις που χρειάζονται φορολογική ενημερότητα για τις συναλλαγές τους.
18. Ποιες είναι οι παρενέργειες που προκαλεί ο ΕΝΦΙΑ στις συναλλαγές με την Εφορία;
Για εκατομμύρια φορολογουμένους έχουν «παγώσει» οι επιστροφές φόρου, ενώ έχει μπλοκαριστεί η έκδοση φορολογικής ενημερότητας από το TAXIS για ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Με πρόσφατη ανακοίνωσή της η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών προανήγγειλε σύντομα ρύθμιση για τα δύο αυτά θέματα.
Για εκατομμύρια φορολογουμένους έχουν «παγώσει» οι επιστροφές φόρου, ενώ έχει μπλοκαριστεί η έκδοση φορολογικής ενημερότητας από το TAXIS για ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Με πρόσφατη ανακοίνωσή της η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών προανήγγειλε σύντομα ρύθμιση για τα δύο αυτά θέματα.
Πάντως, με βάση τα σημερινά δεδομένα, οι εφορίες, εφαρμόζοντας τη σχετική εγκύκλιο, δεν επιστρέφουν τα ποσά απο τον φόρο εισοδήματος στους δικαιούχους που είναι ιδιοκτήτες ακινήτων καθώς τους έχει βεβαιωθεί οφειλή από τον ΕΝΦΙΑ και συνεπώς θα πρέπει να γίνει συμψηφισμός του ποσού της επιστροφής με το ποσό που αναλογεί στον φόρο ακινήτων. Το μέτρο εφαρμόζεται ακόμα και για τις δηλώσεις που είχαν εκκαθαρισθεί από τον Ιούνιο, πριν δηλαδή από τη βεβαίωση του ΕΝΦΙΑ που έγινε στα τέλη Ιουλίου. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, για τον συμψηφισμό χρηματικών απαιτήσεων κατά του Δημοσίου με βεβαιωμένες μη ληξιπρόθεσμες οφειλές ΕΝΦΙΑ θα υπάρξει τις επόμενες ημέρες απόφαση που θα ρυθμίζει το ζήτημα.
Επιπροσθέτως, επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες δεν μπορούν να εκδώσουν ηλεκτρονικά φορολογική ενημερότητα για τις συναλλαγές τους εφόσον, σύμφωνα με τον νόμο, υπάρχουν οφειλές ακόμη και αν δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. Ετσι θα πρέπει να απευθυνθούν στις εφορίες, οι οποίες θα τους χορηγήσουν αποδεικτικό αλλά με ισχύ ενός μηνός αντί δύο που έχει η ηλεκτρονική.
Επιπροσθέτως, επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες δεν μπορούν να εκδώσουν ηλεκτρονικά φορολογική ενημερότητα για τις συναλλαγές τους εφόσον, σύμφωνα με τον νόμο, υπάρχουν οφειλές ακόμη και αν δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. Ετσι θα πρέπει να απευθυνθούν στις εφορίες, οι οποίες θα τους χορηγήσουν αποδεικτικό αλλά με ισχύ ενός μηνός αντί δύο που έχει η ηλεκτρονική.
19. Τι θα κάνουν οι αγρότες;
Ακόμα ένα «παρατράγουδο» του ΕΝΦΙΑ έχει να κάνει με τις επιδοτήσεις και αποζημιώσεις των αγροτών που αναμένουν λόγω του ρωσικού εμπάργκο και οι οποίες «παγώνουν» εξαιτίας της οφειλής από τον φόρο ακινήτων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με υπουργική απόφαση, όλοι ανεξαιρέτως οι φορολογούμενοι δεν μπορούν να λάβουν επιστροφές φόρου και να εισπράξουν χρήματα από το Δημόσιο αν έχουν βεβαιωμένες οφειλές στην Εφορία, ακόμα και αν δεν είναι ληξιπρόθεσμες ή έχουν ρυθμιστεί και οι δόσεις καταβάλλονται κανονικά. Ετσι οι εφορίες θα πρέπει να συμψηφίζουν όλο το ποσό της επιστροφής με το βεβαιωμένο ποσό του ΕΝΦΙΑ ή με οποιονδήποτε άλλο φόρο για την εφάπαξ αποπληρωμή της οφειλής.
Αν η κυβέρνηση δεν εξαιρέσει τους αγρότες από το μέτρο, τότε είναι υποχρεωμένοι ή να πληρώσουν εφάπαξ ολόκληρο τον φόρο ή να περιμένουν να καταβάλουν όλες τις δόσεις, προκειμένου να λάβουν φορολογική ενημερότητα για να εισπράξουν το ποσό της αποζημίωσης.
Ο κίνδυνος
Με βάση τα παραπάνω και αν το υπουργείο Οικονομικών δεν προχωρήσει στην εξαίρεση των αγροτών από τον υποχρεωτικό συμψηφισμό οφειλών και απαιτήσεων, ολόκληρο το ποσό της αποζημίωσης θα συμψηφιστεί με της πάσης φύσεως τυχόν όφειλες προς το Δημόσιο. Ετσι είναι ορατός ο κίνδυνος σε πολλές περιπτώσεις να μην περισσέψουν χρήματα για να εισπράξουν οι αγρότες.
Με βάση τα παραπάνω και αν το υπουργείο Οικονομικών δεν προχωρήσει στην εξαίρεση των αγροτών από τον υποχρεωτικό συμψηφισμό οφειλών και απαιτήσεων, ολόκληρο το ποσό της αποζημίωσης θα συμψηφιστεί με της πάσης φύσεως τυχόν όφειλες προς το Δημόσιο. Ετσι είναι ορατός ο κίνδυνος σε πολλές περιπτώσεις να μην περισσέψουν χρήματα για να εισπράξουν οι αγρότες.
20. Τι ισχύει για τις επιχειρήσεις;
Για τις επιχειρήσεις προβλέπεται αναστολή πληρωμής του ΕΝΦΙΑ για ένα έτος, που μπορεί να επαναχορηγηθεί μέχρι τρεις φορές εντός διαστήματος 10 ετών από τη χορήγηση της πρώτης αναστολής, εφόσον ο συνολικός κύκλος εργασιών κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος δεν υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του συνολικού φόρου και έχει παρουσιάσει μείωση άνω του 30% σε σχέση με το προηγούμενο προς αυτό φορολογικό έτος και η επιχείρηση δεν έχει ή δεν ευθύνεται για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά ταμεία.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΦΟΡΟ-ΤΡΕΛΑΣ
80 € το τ.μ. υπολογίστηκε η αντικειμενική για οικόπεδο ένα στρέμμα στους Γόμφους Τρικάλων όταν η τιμή που είχε καθορισθεί για τον ΦΑΠ του 2013 για την ίδια περιοχή ήταν 4 ευρώ το τ.μ. Στα Τρίκαλα οι περιοχές με τις μεγαλύτερες συγκριτικά χρεώσεις ήταν η Βασιλική, ο Κόζιακας, η κοινότητα Νεράιδας, τα Χάσια, η κοινότητα Μυρόφυλλου και τα Μαλακάσια.
5.000 ζητά ιδιοκτήτης για να πουλήσει κομμάτι γης 930 τ.μ. σε μια βραχώδη έκταση στο ορεινό χωριό Πολυνέρι, πάνω από τα Σύβοτα Θεσπρωτίας και δεν βρίσκει αγοραστή. Η εφορία όμως υπολόγισε ότι έχει αντικειμενική αξία 38.000 ευρώ.
380 χιλ. αποτιμήθηκε χωράφι 4 στρεμ. στις παρυφές της πόλης των Σερρών και χρεώθηκε στον ιδιοκτήτη ΕΝΦΙΑ 980 ευρώ.
71€ το τ.μ. υπολογίστηκε η αξία αγροτεμαχίου εντός οικισμού του Δήμου Αγνάντων στον Νομό Αρτας όταν η τιμή στην ίδια περιοχή με βάση την απόφαση για τον ΦΑΠ του 2013 είχε καθορισθεί στα 4 ευρώ το τ.μ. Ετσι, 3,5 στρέμματα υπολογίστηκαν με βάση τον ΕΝΦΙΑ σε 250.000 ευρώ, ενώ η πραγματική τους αξία ανέρχεται σε 14.000 ευρώ.
800 χιλ. φορολογητέα αξία έχει στον οικισμό Αργυρά του Δήμου της Πάτρας οικόπεδο 8 στρεμμάτων ενώ, με βάση τις περυσινές τιμές του υπουργείου Οικονομικών, στην ίδια περιοχή δεν ξεπερνούσε τις 200.000 ευρώ.
1,32 εκ. εκτιμήθηκε στον Δήμο Πύργου του Νομού Ηλείας ένα οικόπεδο 7 στρεμμάτων εκτός σχεδίου πόλης, δηλαδή με 189 ευρώ το τ.μ., όταν η τιμή του 2013 ήταν 19 ευρώ το τ.μ. και συνεπώς η συνολική του αξία 133.000 ευρώ..
815,5 χιλ. αντικειμενική τιμή υπολογίστηκε για έκταση 7 στρεμ. στα Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων με βάση τον ΕΝΦΙΑ, δηλαδή 8 φορές μεγαλύτερη από την αξία των 98.670 ευρώ που υπολογίστηκε στον ΦΑΠ έναν χρόνο νωρίτερα.
20.000 υπολογίστηκε το στρέμμα στα Καλυβάκια και στον Μάρκο Καρδίτσας, όταν η αγοραία τιμή τους είναι κάτω από 2.000 ευρώ το στρέμμα.
8.500 ΕΝΦΙΑ χρεώθηκε για αγροτεμάχιο 4 στρεμμάτων στην Ασπροβάλτα, σχετικά κοντά στη θάλασσα, ενώ αγροικία 55 τ.μ. στην Ασσηρο, σε οικόπεδο 1 στρέμματος, έχει αντικειμενική αξία 75.000 ευρώ.
