Οδηγίες για επιβίωση στο κρύο νερό

Το ναυάγιο του Τιτανικού του 1912, μας έδειξε με το πιο δραματικό παράδειγμα τις επιπτώσεις του κρύου νερού στον άνθρωπο. Λόγω έλλειψης κατάλληλης ενδυμασίας, σωσίβιων και κατάλληλων γνώσεων επιβίωσης στη θάλασσα, κανείς από τους 1489  ανθρώπους που βρέθηκαν στα παγωμένα νεράΑτλαντικού δεν κατάφερε να επιβιώσει, όταν μετά από 1 ώρα και 50 λεπτά από το ναυάγιο κατέφθασε το πρώτο πλοίο. Να σημειώσουμε ότι σχεδόν όλοι οι άνθρωποι που βρέθηκαν στις σωσίβιες λέμβουςσώθηκαν.

Κατά την διάρκεια του Β’ παγκόσμιου πόλεμου, μόνο το ναυτικό του Ηνωμένου βασιλείου έχασε 45.000 άντρες στη θάλασσα, εκ των οποίων περίπου οι 30.000 πνίγηκαν η πέθαναν από υποθερμία.

Όπως όλοι μας γνωρίζουμε, η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος είναι περίπου 37 βαθμοί Κελσίου. Όταν η θερμοκρασία πέσει στους 35 βαθμούς τότε έχουμε υποθερμία.

Η υποθερμία έχει σταθεί η αιτία να χάσουν χιλιάδες άνθρωποι τη ζωή τους στη θάλασσα και παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους σε περίπτωση ναυαγίου.

Σχεδόν στα περισσότερα μέρη του κόσμου η επιβίωση του ανθρώπου χωρίς ρούχα είναι αδύνατη. Τα ρούχα από μόνα τους δεν ζεσταίνουν το ανθρώπινο σώμα. Το ίδιο το σώμα με την θερμότητα που εκπέμπει ζεσταίνει τον αέρα ο οποίος εγκλωβίζεται μεταξύ του σώματος και του ρούχου. Στην ουσία δηλαδή λειτουργεί ως «μόνωση» στο σώμα μας. Αν δεν υπάρχει η «μόνωση» αυτή, το ανθρώπινο σώμα μοιραία χάνει την θερμοκρασία του.

Όπως προαναφέραμε, η υποθερμία παραμένει από τους σημαντικότερους κινδύνους για την επιβίωση του ανθρώπου στη θάλασσα. Ο ρυθμός μείωσης της θερμοκρασίας στο ανθρώπινο σώμα εξαρτάτε από τουςεξής παράγοντες:

1. Την θερμοκρασία της θάλασσας και του αέρα.
2. Την ταχύτητα του ανέμου.
3. Την κατάσταση της θάλασσας.
4. Τον χρόνο παραμονής μέσα στο νερό.
5. Την ενδυμασία.
6. Τον τύπο σώματος του ανθρώπου που βρίσκεται μέσα στο νερό.
7. Την κατάσταση της ψυχολογίας και υγείας του ανθρώπου.
8. Το ποσοστό αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών στο σώμα .
9. Ο βαθμός εκπαίδευσης για επιβίωση στη θάλασσα.

Ο χρόνος βύθισης ενός πλοίου μπορεί να είναι λιγότερο από 15 λεπτά, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να γνωρίζουμε μερικά σημαντικά πράγματα εκ των προτέρων, γιατί όπως καταλαβαίνουμε, ο συγκεκριμένος χρόνος είναι ελάχιστος ώστε να αντιδράσουμε χωρίς να έχουμε κάποιο συγκεκριμένο πλάνο στο μυαλό μας.

Μερικά σημαντικά πράγματα που θα πρέπει να γνωρίζουμε και να θυμόμαστε είναι:

1. Φορέστε όσα περισσότερα ζεστά ρούχα μπορείτε και σιγουρευτείτε ότι υπάρχει κάλυψη στα χέρια σας, στο κεφάλι σας, στο λαιμό σας, στο πρόσωπο σας και στα πόδια σας.
2. Αν υπάρχει στολή εμβαπτίσεως (Immersion suit) φορέστε την επάνω από τα ρούχα σας.
3. Αν η στολή εμβαπτίσεως δεν παρέχει πλευστότητα, τότε φορέστε το σωσίβιο επάνω από αυτήν. Λάβετε υπόψη σας ότι μόλις το ανθρώπινο σώμα βρεθεί στο παγωμένο νερό, δεν θα μπορείτε να κουνήσετε τα δάκτυλά σας. Το σωσίβιο είναι το σημαντικότερο, ακόμα και για τους καλύτερους κολυμβητές του κόσμου.
4. Αν ο χρόνος το επιτρέπει, όλα τα άτομα θα πρέπει, πριν επιβιβαστούν στη σωσίβια λέμβο ή αμέσως μετά την επιβίβαση σε αυτήν, να πάρουν δραμαμίνη. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο εμετός, όπου ενδεχομένως σε κάποιον μπορεί συμβεί λόγω της ζαλάδας, αποβάλλει υγρά από το σώμα μας, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα να είμαστε περισσότερο ευάλωτοι στην υποθερμία.
5. Αποφύγετε να πέσετε στο νερό. Μπείτε στη σωσίβια λέμβο και κατεβείτε με αυτήν (επίσης επικίνδυνο) ή επιβιβαστείτε με την ανεμόσκαλα. Αν δεν μπορείτε και με την ανεμόσκαλα προσπαθήστε να κατεβείτε με ένα σχοινί ή με μία μάνικα. Το να βρεθείτε στο νερό θα πρέπει να είναι η τελευταία επιλογή που θα έχετε στο μυαλό σας.
6. Μείνετε όσο περισσότερο γίνεται έξω από το νερό! Αν όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή, προσπαθήστε να αποφύγετε την απευθείας και ξαφνική κατάδυση μέσα σε αυτό. Η απότομη κατάδυση μέσα στο νερό μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο θάνατο ή να αυξήσει τους ρυθμούς τις αναπνοή σας, κάτι που μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την κατάποση νερού.
7. Αν σε περίπτωση τελικά βρεθείτε στη θάλασσα, προσπαθήστε να εντοπίσετε κάποια σωσίβια λέμβο, σωσίβια σχεδία ή οποιοδήποτε αντικείμενο που επιπλέει και ανεβείτε επάνω. Έχετε υπόψη σας ότι μέσα στο κρύο νερό θα αντιμετωπίσετε αρκετό και βίαιο πόνο στο σώμα σας. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι αυτή η αντίδραση του σώματος είναι απόλυτα φυσιολογική, οπότε προσπαθήστε να μην πανικοβληθείτε. Παρόλα αυτά θα πρέπει να προσπαθήσετε να αντιδράσετε γρήγορα προτού χάσετε τον έλεγχο των χεριών σας ( π.χ. Ανάψτε το φωτάκι και εντοπίστε την σφυρίχτρα).
8. Όταν βρεθείτε μέσα στη θάλασσα αποφύγετε να κάνετε κινήσεις και να κολυμπάτε άσκοπα, εκτός αν εντοπίσετε κάποιο αντικείμενο που επιπλέει ή κάποια σωσίβια λέμβο και σχεδία. Παρόλο που πολλοί από εμάς μπορεί να νομίζουμε ότι με το να κινούμαστε θα ζεσταθούμε, στην πραγματικότητα με την κίνηση έχουμε απώλεια θερμότητας η οποία αποθηκεύετε στον αέρα μεταξύ του σώματος και των ρούχων μας και άρα πτώση της θερμοκρασίας. Όταν κουνάμε τα χέρια και τα πόδια μας, στέλνουμε ζεστό αίμα σε αυτά, κάτι που σημαίνει ότι έχουμε απώλεια θερμότητας από το υπόλοιπο σώμα μας. Μείνετε ήρεμοι και ακίνητοι βρίσκοντας μία θέση η οποία θα σας επιτρέπει να μην πνιγείτε.
9. Η στάση του σώματος που θα έχουμε επίσης έχει μεγάλη σημασία. Κρατήστε τα πόδια και τους αγκώνες σας όσο ποιο κοντά γίνετε στο σώμα σας. Προσπαθήστε να έχετε το κεφάλι και τον λαιμό σας έξω από το νερό.

Προσπαθήστε να έχετε θετική σκέψη για την διάσωση σας. Σε καμία των περιπτώσεων μην χάσετε την ψυχραιμία σας. Άλλωστε μιλάμε για την ίδια μας την ζωή, όποτε θα πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να επιβιώσουμε!